Sự nghiệp nhảy, múa Mikhail Baryshnikov

1960-1974: Những năm đầu

Baryshnikov bắt đầu việc học ballet ở Riga vào năm 1960, ở tuổi 12. Năm 1964, ông tham gia trường Vaganova, ở tại thời đó là Leningrad (giờ là St. Petersburg). Baryshnikov sớm đã dành được top đầu giải dành cho thiếu niên mở rộng tại cuộc thi ballet quốc tế Varna. Ông tham gia Mariinsky Ballet, lúc đó là Kirov Ballet, năm 1967, múa màn "Peasant" pas de deux trong Giselle. Nhận thấy được tài năng của Baryshnikov, thông qua sự thể hiện và kĩ thuật trong sáng, nhiều nhà biên đạo Xô-Viết, trong đó có Oleg Vinogradov, Konstantin Sergeyev, Igor Tchernichov, and Leonid Jakobson, đã biên đạo nhiều vở ballet cho ông. Baryshnikov đã tạo dấu ấn cho vai diễn trong tác phẩm Jakobson năm 1969 khắc họa Vestris cùng với cảm xúc mảnh liệt Albrecht trong Giselle[6]. Lúc ông sống tại Liên bang Xô-Viết, nhà phê bình Clive Barnes của tờ báo New York Times gọi ông là "vũ công hoàn hảo nhất mà tôi từng thấy."

1974: Đào tẩu sang Canada

Tài năng của Baryshnikov là điều dễ nhận thấy từ thời trẻ, nhưng với chiều cao chỉ 5' 5" (165 cm) hoặc 5' 6" (168 cm) —thấp hơn hẳn hầu hết các vũ công khác — ông không thể cao hơn vũ công nữ ballet en pointe và vì vậy bị đưa vào phần phụ[7]. Thêm vào sự bất mãn của ông, nền nhảy múa Xô-Viết bám sát truyền thống của thế kỷ 19 và cố tình xa lánh các nhà biên đạo phương Tây, những tác phẩm mà Baryshnikov chỉ có thề nhìn thoáng qua trong đi lưu diễn và phim ảnh. Lý do chính để rời Liên bang Xô-Viết là để được tiếp cận những nhà sáng tạo ấy.

Vào ngày 29 tháng 6, năm 1974, trong khi đi lưu diễn ở Canada với đoàn múa Bolshoi, Baryshnikov đã đào tẩu, yêu cầu xin cho tị nạn chính trị tại Toronto, và tham gia the National Ballet of Canada vào một thời điểm cụ thể như một vai trò khách mời [8][9]. Ông cũng tuyên bố rằng ông cũng sẽ không quay về USSR. Sau đó, ông nói rằng Christina Berlin, một người bạn Mỹ, đã giúp lập ra kế hoạch cho sự đào tẩu của ông trong chuyến lưu diễn London năm 1970. Màn trình diễn đầu tiên của ông được chiếu trên tivi sau khi sống ẩn dật tạm thời ở Canada với the National Ballet of Canada trong La Sylphide. Rồi ông đến Mỹ [10]. Tháng 12, năm 1975, ông và bạn múa Natalia Makarova xuất hiện trong một tập phim của bộ phim truyền hình Arena của BBC.

Trong hai năm đầu sau cuộc đào tẩu, ông đã múa cho không dưới 13 biên đạo khác nhau, trong đó có Jerome Robbins, Glen Tetley, Alvin Ailey, và Twyla Tharp. "Tôi không quan trọng nếu mọi vở ballet thành công hay không", ông nói với nhà phê bình Anna Kisselgoff của tờ New York Times vào năm 1976. "Những kinh nghiệm mới cho tôi nhiều thứ." Ông trích dẫn nguồn cảm hứng như cái cách mà Ailey trộn lẫn giữa cổ điển và kĩ thuật đương đại và sự khó chịu ban đầu của anh khi Tharp khăng khăng anh kết hợp những cử chỉ cá nhân lập dị trong múa.

1974-1978: Vũ công chính tại nhà hát American Ballet (ABT)

Từ 1974 đến 1978, Baryshnikov là vũ công chính trong nhà hát the American Ballet (ABT), nơi mà ông cặp với người bạn diễn Gelsey Kirkland[11].

1978-1979: Vũ công chính tại nhà hát New York City Ballet

Năm 1978, Baryshnikov từ bỏ sự nghiệp tự do để dành 18 tháng làm vũ công chính cho New York City Ballet, điều hành bởi George Balanchine. "Mr. B", Balanchine, hiếm khi mời nghệ sĩ khách mời và từ chối làm việc với Nureyev and Makarova. Quyết định của Baryshnikov dành toàn bộ sự toàn tâm của mình cho công ty New York đã làm choáng váng nền nhảy múa thế giới. Balanchine không bao giờ tạo ra tác phẩm cho Baryshnikov, nhưng ông có chỉ dẫn Baryshnikov theo phong cách của ông, và Baryshnikov đã thành công rực rỡ qua các vai diễn của Apollo, The Prodigal Son, and Rubies. Jerome Robbins đã dựng Opus 19/The Dreamer cho Baryshnikov và NYCB Patricia McBride[12][13].

Baryshnikov đã biểu diễn với New York City Ballet với vai trò là vũ công chính cho 15 tháng từ 1978 đến 1979. Vào ngày 8 tháng 7, năm 1978, ông ra mắt với công ty của George Balanchine của Lincoln Kirstein tại Saratoga Springs, xuất hiện qua vai Franz in Coppélia.

Vào ngày 12 tháng 10, năm 1979, Baryshnikov nhảy trong vai Poet của vở ballet Balanchine La Sonnambula với City Ballet tại Kennedy Center. Đây là màn trình diễn cuối cùng ở New York City Ballet do viêm gân và một vài chấn thương khác. Nhiệm kỳ của ông ở đó trùng với thời kỳ sức khỏe tồi tệ của Balanchine sau một cơn đau tim trước đó và đỉnh điểm là ca phẫu thuật tim thành công vào tháng 6 năm 1979. Baryshnikov rời công ty dể trở thành đạo diễn nghệ thuật của ABT vào tháng 9 năm 1980, và dành thời gian nghỉ dưỡng cho các chấn thương của ông[14].

1980-2002: Đạo diễn nghệ thuật ở ABT và dự án White Oak Dance

Baryshnikov trở lại nhà hát American Ballet vào tháng 9, năm 1980 làm đạo diễn nghệ thuật, ông làm đến năm 1989. Ông cũng biểu diễn với vai tò là vũ công tại ABT. Baryshnikov vẫn say mê với cái mới. Khi ông quan sát, "Không quan trọng bạn nhấc chân lên cao bao nhiêu. Kỹ thuật này hướng đến sự minh bạch, đơn giản và thực hiện một cách nghiêm túc."[15] Baryshnikov cũng đã đi lưu diễn với các vũ đoàn múa ba lê và hiện đại trên khắp thế giới trong 15 tháng. Một số vai diễn đã được tạo ra cho ông ấy, bao gồm trong Opus 19: The Dreamer (1979) của Robbins, Rhapsody của Frederick Ashton (1980) và Other Dances của Robbins, với Natalia Makarova.

Từ năm 1990 đến năm 2002, Baryshnikov là giám đốc nghệ thuật của dự án White Oak Dance , một công ty lưu diễn mà ông đồng sáng lập với Mark Morris. Dự án White Oak được thành lập để tạo ra tác phẩm gốc cho các vũ công lớn tuổi. Trong một cuộc chạy đua kết thúc ngay sau sinh nhật lần thứ 60 của mình vào năm 2007, ông đã xuất hiện trong bốn vở kịch ngắn của Samuel Beckett do JoAnne Akalaitis đạo diễn.

Baryshnikov được bầu làm Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Hoa Kỳ năm 1999[16]. Năm 2000, ông được trao tặng Huân chương Nghệ thuật Quốc gia[17].

2002-nay: trung tâm nghệ thuật Baryshnikov và các giải thưởng

Năm 2003, Baryshnikov giành giải Prix Benois de la Danse cho thành tựu trọn đời. Năm 2005, ông khai trương Trung tâm Nghệ thuật Baryshnikov ở New York. Trong suốt mùa hè năm 2006, Baryshnikov đã đi lưu diễn với Hell's Kitchen Dance, được tài trợ bởi Trung tâm Nghệ thuật Baryshnikov. Với các tác phẩm của Trung tâm Nghệ thuật Baryshnikov Azsure Barton và Benjamin Millepied, công ty đã đi lưu diễn ở Hoa Kỳ và Brazil. Ông đã nhận được ba bằng danh dự: vào ngày 11 tháng 5 năm 2006, từ Đại học New York; vào ngày 28 tháng 9 năm 2007, từ Nhạc viện Shenandoah của Đại học Shenandoah; và vào ngày 23 tháng 5 năm 2008, từ Đại học Bang Montclair. Cuối tháng 8 năm 2007, Baryshnikov biểu diễn Mats Ek's Place (Ställe) với Ana Laguna tại Dansens Hus ở Stockholm. Năm 2012, anh nhận được Giải thưởng Vilcek về nhảy múa.

Baryshnikov đã biểu diễn ở Israel ba lần: vào năm 1996, với Dự án White Oak Dance tại nhà hát La Mã ở Caesarea; vào năm 2010, với Ana Laguna; và vào năm 2011, đóng vai chính trong chín buổi biểu diễn của In Paris, một chương trình sau một truyện ngắn của Ivan Bunin, tại Trung tâm Suzanne Dellal ở Tel Aviv. Trong một cuộc phỏng vấn trên tờ Haaretz năm 2011, ông bày tỏ sự phản đối việc tẩy chay nghệ thuật của Israel, và dành sự cảm thán cho múa đương đại ở Israel là đáng kinh ngạc[4].

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Mikhail Baryshnikov http://www.allmovie.com/artist/p80911 http://www.bartleby.com/65/ba/Baryshni.html http://www.biography-center.com/biographies/206-Ba... http://concise.britannica.com/ebc/article-9356675/... http://www.danceinisrael.com/2010/06/mikhail-barys... http://www.filmreference.com/film/29/Mikhail-Barys... http://community.livejournal.com/m_baryshnikov/ http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=FB... http://www.bacnyc.org http://www.baryshnikovdancefoundation.org